Port
Port is een afkorting en staat voor portwijn, een versterkte wijn die afkomstig is uit Portugal. Portwijn heeft een alcoholgehalte tussen de 18 en 20 procent. Het is een typische zoete rode, witte of roséwijn en wordt geserveerd als aperitief, digestief of als dessertwijn. Hedendaags wordt er overal op de wereld versterkte wijn geproduceerd. Vooral ook in Australië en Zuid-Afrika. In de Europese Unie mag port alleen het label port krijgen als deze geproduceerd is in Portugal.
De geschiedenis van Port
De naam Port is afgeleid van de Portugese stad Porto. Alle druiven voor Port moeten in een afgebakend wijngebied verbouwd worden langs de oevers van de rivier de Douro. Deze rivier ligt in het noorden van Portugal en heeft een totale lengte van 897 km en mondt uit in de havenplaats Porto.
In de 13e en 14e eeuw was er al sprake van wijnexport richting Engeland. Om de Portugese wijn goed te houden tijdens de lange zeereis werd aan het einde van het bereidingsproces brandewijn toegevoegd. Pas aan het einde van de 18e eeuw ging men er toe over om de gisting te stoppen door toevoeging van wijnalcohol. Hiermee worden de resten suikers niet meer omgezet in alcohol waardoor port zoet is.
Verschillende soorten Port
Portwijn kent vijf verschillende soorten Port die gekenmerkt wordt door hun eigen unieke eigenschappen.
Ruby Port
Ruby Port heeft een helder rode kleur. Ruby Port is een blend van Ports uit verschillende jaren en verschillende wijngaarden. Na het persen en gisten wordt ruby Port twee tot drie jaar in stalen tanks opgeslagen. De Ruby Port heeft de smaak van bramen, kaneel en chocolade en heeft de beste serveertemperatuur wanneer deze 160C is.
Tawny Port
Tawny Port is minder rood van kleur en heeft een zachtere smaak dan Ruby Port. Dit komt doordat deze zo’n 3 tot 7 jaar op houten vaten gerijpt heeft. De kleur is af te leiden uit de naam, tawny staat bekend als taan en taankleur is een lichtbruine tot een middelmatige donkerbruine tint. De Tawny Port smaakt naar karamel, framboos, kaneel en is noot-achtig. De beste serveertemperatuur ligt tussen de 10 en 140C.
Rosé Port
Sinds 2009 erkent Portugal rosé als een wettelijk officiële portsoort. Deze Portsoort gist minder lang waardoor hij een frissere smaak heeft en licht rozig van kleur blijft. De Rosé Port smaakt naar aardbei, framboos, cranberry saus en karamel en heeft de beste serveertemperatuur bij 4 C.
Witte Port
Witte Port wordt geproduceerd van alleen witte druiven waardoor hij zijn lichte kleur krijgt net als bij witte wijn. De Witte Port moet minimaal drie jaar op vaten rijpen en heeft een frisse smaak. Hij smaakt naar abrikoos, citrus, geroosterde noten en heeft een serveertemperatuur van 6 tot 10C.
Vintage Port
Vintage Port staat voor kwaliteit en wordt alleen geproduceerd in goede oogstjaren en gemaakt van de beste druiven. Deze portsoort wordt al naar 2 jaar rijping gebotteld en rijpt verder door op fles. Vaak is een Vintage Port pas na een jaar of 20 op zijn best. De kleur van deze port is donker paars en smaakt naar bramen, kaneel en chocolade. De beste serveertemperatuur is ligt net onder kamertemperatuur.
De vinificatie
Om Port te bereiden wordt er sinds de 19e eeuw gebruik gemaakt van de mutage techniek, een techniek waarbij door toevoeging van extra alcohol het gistingsproces vroegtijdig wordt gestopt. Hierdoor worden niet alle suikers omgezet in alcohol zodat de zoete smaak van port ontstaat en het alcoholgehalte tussen de 18 en 20 procent komt te liggen.
Druiven die vanuit de wijngaard komen worden dezelfde dag verwerkt. Het treden met de voeten in lagares wordt vandaag de dag nog steeds uitgevoerd naast de moderne systemen. Het treden is een zware klus die na de oogst in de avonduren plaatst vindt. Tegenwoordig zijn er machines die het werk van treders overnemen. Door de druk die op de druiven komt de staan breekt de celwand af en geeft deze zijn smaak en kleur wat vooral bij portwijn essentieel is. Na een dag of twee ontstaat de alcholische gisting waardoor de schillen een deken boven op de massa creëren. Deze deken geeft weer een beschermende laag die het contact met zuurstof tegenhoudt.
